Voorkom betalingsproblemen nu én in de toekomst met structurele beleidsverandering

Daarom roept de landelijke actiecoalitie Woonopstand dit kabinet op om structurele -en spoedmaatregelen te nemen op het vlak van vermogensongelijkheid, koopkracht, verduurzaming, en woonbeleid. Want de wooncrisis, klimaatcrisis, en koopkrachtcrisis staan niet op zichzelf, maar zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden.

Betalingsproblemen

Een enorm aantal Nederlandse huishouden heeft op dit moment moeite met het betalen van haar primaire levensbehoeften. Het Nibud verwacht dat door de extreem hoge (energie)prijzen één op de drie huishoudens, circa 2.7 miljoen, worstelt met rondkomen. Daarnaast heeft Aedes, koepelorganisatie voor Nederlandse woningcorporaties, aangegeven dat de huurachterstanden in de eerste zes maanden van 2022 zijn opgelopen: de helft van alle corporaties merkt dat meer huurders vragen om een betalings -of maatwerkregeling voor hun huurprijs. Inflatie, stijgende energieprijzen, de oorlog in Oekraine en de gevolgen van de coronacrisis zullen deze betalingsproblemen enkel verder doen oplopen, met grote maatschappelijke gevolgen van dien. Dakloosheid dreigt verder toe te nemen net als het aantal mensen dat een beroep doet op de voedselbank of een bijstandsuitkering. 

Koopkracht, inkomen en vermogensongelijkheid

Het is overduidelijk dat de gevolgen van de snel stijgende levenskosten niet door iedereen even hard gevoeld zullen worden. Het zijn de huishoudens met een laag en in toenemende mate ook middeninkomen, én zonder grote buffers op hun bankrekening, die het eerst in de problemen zullen komen. De huidige betalingsproblemen en koopkrachtcrisis kunnen niet los worden gezien van de toenemende vermogensongelijkheid in Nederland. De sterkste schouders dragen op dit moment niet de zwaarste lasten. Uit nieuwe berekeningen van het Centraal Planbureau in samenwerking met het Centraal Bureau voor de Statistiek blijkt dat de allerrijkste Nederlanders een stuk minder belasting betalen dan tot nog toe was aangenomen. De rijkste 0.01 procent van Nederland is slechts 21 procent van haar inkomen kwijt aan belasting, terwijl dit voor midden -en hoge inkomens op 40 procent ligt. In plaats van de lasten van economische tegenspoed te verdelen, werkt het huidige belastingstelsel vermogensongelijkheid enkel in de hand. Om de sterkste schouders daadwerkelijk de zwaarste te laten dragen, is een grondige hervorming van ons belastingstelsel noodzakelijk. 

Wonen, verduurzaming, en energiearmoede

Het aanpakken van de betalingsproblemen bij energielasten en voorkomen van energiearmoede vereist een structurele oplossing, die deels ligt in het sneller verduurzamen en isoleren van woningen. Bewoners van verouderde en slecht geïsoleerde woningen zullen deze winter nog harder worden geraakt door de stijgende energieprijzen. Maatregelen om betalingsproblemen te voorkomen zijn noodzakelijk, maar moeten gepaard gaan met het versneld verduurzamen en isoleren van woningen om mensen ook in de toekomst te ontzien van overbodig hoge rekeningen. Mensen noch het klimaat kunnen wachten op te trage prestatieafspraken en beleidsprogramma’s.

Maatregelen

De huidige crisissituatie vraagt om snelle en ingrijpende maatregelen die verder gaan dan het tijdelijk en achteraf opvangen van financiële moeilijkheden.

Wij eisen: 

1. Een verhoging van de (minimum)lonen en de daaraan gekoppelde uitkeringen en AOW
2. Een prijsplafond voor energieprijzen
3. Een meerjarige bevriezing van de huren én huurverlaging voor woningen met slechte energielabels (D, E, F, G)
4. Structurele investeringen in de volkshuisvesting en snellere verduurzaming en isolatie van woningen 
5. Een moratorium op huisuitzettingen vanwege huurschuld, betalingsachterstanden en flexcontracten
6. Een stop op de verkoop, sloop en liberalisatie van sociale huurwoningen
7.  Woonbeleid dat het recht op behoorlijke huisvesting als doel en uitgangspunt hanteert
8. Algehele afschaffing kostendelersnorm
9. Breed investeren in financiële hulpverlening van preventie tot nazorg

Financiering van maatregelen

Deze maatregelen kunnen worden gefinancierd door:

1. de belasting op vermogen structureel verhogen
2. de winstbelasting voor grote bedrijven te verhogen
3. het toptarief voor de inkomstenbelasting te verhogen
4. de afschaffing van de jaarlijkse miljardensubsidie aan de vervuilende industrie
5. de huurinkomsten in box I te belasten
6. vermogensoverdrachten, zoals bij bedrijfsopvolging, erfenissen en schenkingen, zwaarder te belasten
7. een harde aanpak van belastingontwijking en ontduiking

De sociale onrust groeit in Nederland en bij het uitblijven van sterke maatregelen zal deze enkel nog verder toenemen. De landelijke actiecoalitie Woonopstand zal massale acties aankondigen als kabinet geen passende maatregelen neemt om woon- en bestaanszekerheid te waarborgen. Wij hopen dat dit kabinet de voorgestelde maatregelen neemt en het niet zover hoeft te komen.

Ondertekend door:

Woonprotest

Woonoproer Haarlem

Woonrevolte Amersfoort

Wij Weigeren de Huurverhoging

WWDH Zuid-Holland

WWDH Flevoland

ASEED Europe

Bond Precaire Woonvormen

Huurdersbelangen Oldambt

Socialisten010

Recht op de stad

Rotterdam BIJ1

Extinction Rebellion Haarlem

SP Veenendaal

Veense woonbetoging