Tot het protest was opgeroepen met een felle oproep waarin geen doekjes werden gewonden om de ‘setting’ en de achtergrond van Provada. Dat is de plek waar iedereen die wil profiteren van de wooncrisis, de grote bouwjongens voorop, bij elkaar komt. ‘Provada is alles wat mis is met onze volkshuisvesting’ (…) ‘De deelnemers aan Provada zien huisvesting namelijk als een verdienmodel, een markt waar een huis niet is om in te wonen, maar om extreem veel winst op te maken.’ Maar in de oproep stond ook een lijst met duidelijke oplossingen: 

• Prioriteer het uitbannen van dakloosheid en voorkom precair en te duur wonen.  
• Onteigening van leegstaande panden, braakliggende bouwgrond en huisjesmelkers. 
• Stop met het subsidiëren van parasitaire beleggers. 
• Stop met de verkoop en onnodige sloop van sociale huurwoningen. 
• Maak een einde aan de financialisering van huisvesting en grond. 
• Een eind aan gentrificatie en segregatie van de stad.

Er was een programma met een hoog informatief gehalte, waar gedupeerden van de wooncrisis hun verhaal deden. Maar ze hadden allemaal één ding gemeen: ze weigerden zich bij hun lot neer te leggen en boden verzet.

Ook was er nog een verrassingsoptreden en wel van de heuse, weliswaar demissionaire, minister Hugo de Jonge. Hij werd geïnterviewd door Mustapha. En weinig verrassend was De Jonge het helemaal eens met het protest. Maar volgens hem gaat het nu de goede kant op en is volkshuisvesting op de weg terug. Met trots verwijst hij naar de Wet Betaalbare Huur. “…maar we zijn er nog lang niet”. De stelling van De Jonge is dat ‘we’ de bouwondernemers en hun financiers ook nodig hebben. En daarom ging hij daarna bij Provada naar binnen. 

Abel van Bond Precaire Woonvormen legt uit wat het programma is: Provada bestaat 20 jaar en de wooncrisis is groter dan ooit. Nu staat er ‘Volkshuisvesting is terug van weggeweest’ op de voorpui bij Provada, maar wie heeft volkshuisvesting dan weggemaakt? Dezelfde spelers die nu geld willen verdienen aan de ‘terugkomst’.

Sprekers

1: Maria huurster, Sanne kraakster bij Heimstaden Den Bosch

Ze vertellen wat er met hun woning/pand gebeurt als het wordt verhandeld. In hun geval werd de boel doorverkocht en kwam in handen van de Zweedse woonboer Heimstaden. Maria vertelt over hoe ze zelf moet vechten om een kapotte wc-pot gerepareerd te krijgen. Huur betalen moet je, onderhoud wordt niet gedaan en de verantwoordelijke is onbereikbaar. Sanne legt uit dat je in Den Bosch 13 jaar op de wachtlijst staat voor een huurwoning, terwijl er veel leeg staat. Dus is ze gaan kraken. Samen met de huurders van de flat in Den Bosch van Heimstaden. Die naar de rechter is gestapt. Saillant detail: huurders van Heimstaden in Zweden hebben zich solidair verklaard. Heimstaden is een prominente deelnemer aan Provada.

2) Melissa, van Woonprotest

Ging allereerst in op Provada, wat daar achter steekt, mede door de eigen website te citeren. Ze schetst hoe de lobby van de vastgoedsector werkt en haalt het interview met toenmalige minister Stef Blok aan op Provada van tien jaar geleden waarbij hij trots vertelde hoe de huurprijzen waren gestegen. Het zijn de private belangen van speculanten, en die zijn niet de belangen van huurders en bewoners. Ze stelt voor elk jaar terug te komen en steeds groter.

3) Kristian Camelot Zwolle, Doenja over antikraak en woonrecht claimen

Hij woont antikraak maar ziet zijn situatie niet anders of beter dan andere woningzoekenden. In vier jaar tijd drie keer verhuisd, rechteloos. Hij vertelt over de misstanden als je antikraak woont. Ze zijn niet vatbaar voor morele argumenten, alleen als hun portemonnee geraakt wordt. Zijn boodschap daarom: maak een einde aan antikraak, het komt binnen twee of drie jaar. Want de bruikleenovereenkomsten zijn in feite huurcontracten. Steeds meer mensen laten niet met zich sollen en weigeren te vertrekken, ondanks alle intimidatiepogingen. Zelf hebben ze al drie rechtszaken tegen de ‘verhuurder’ gewonnen. Ze willen andere antikrakers inspireren om hetzelfde te doen en panden niet te verlaten als ze dat bevolen wordt. Als antikrakers verhinderen dat vastgoed leeg kan worden aangeboden, valt het hele systeem in elkaar. In Zwolle heeft de gemeente al bekend gemaakt niet langer gebruik te maken van antikraakbureaus.

Doenja had contact met mensen in Berlijn die daar op hetzelfde moment bij de vastgoedbeurs ZIA protesteerden en vertaalde hun verklaring ter plekke.

4) Joyce, over Vesteda/ de Klokkenhof

Joyce vertelt over de verwikkelingen van de Klokkenhof in Amsterdam. Voorheen eigendom van een pensioenfonds, maar opgekocht door Vesteda. 140 sociale huurwoningen van 30 m². Vesteda wil renoveren, en beloofde aanvankelijk binnen sociale huur te blijven en bewoners inspraak te geven. Maar daar kwam niets van terecht. Nu worden het luxe appartementen, middenhuur en vrije sector. Huur ten minste 800 euro, plus nog de servicekosten. Aanvankelijk hebben veel mensen zich verzet, maar veel zijn vertrokken en hebben zich geschikt. En er zijn ondertussen krakers ingekomen, en kraakwachten. Gemeente geeft geen thuis en Vesteda dendert door, al zijn de plannen tot renovatie nog niet goedgekeurd. Maar Joyce blijft zich verzetten en roept op tot solidariteit. Krakers zijn ook welkom.

5) Winfried, Wij Weigeren de Huurverhoging

Blijf de oude huur betalen, trek je niets aan van die huurverhoging. Winfried, van actiegroep Wij Weigeren de Huurverhoging. Legt uit hoe hun actie werkt. En waarom niet de actie, maar de huurverhoging asociaal is. “Organiseer je, kom in verzet, en laat merken dat je het niet langer pikt.“

6) Kees Onderzoeker BPW en Globalinfo

(Disclaimer: de auteur van dit stukje schrijft dus over zichzelf). Over de rol van onderzoek naar de vastgoedreuzen en het wettelijk /juridische kader dat ze voor elkaar lobbyen en gebruiken om bewoners mee om de oren te slaan. Op Europees niveau is de ingewikkelde DAEB/Niet-DAEB wetgeving ingesteld om volkshuisvesting de duimschroeven aan te draaien. Maar grote verhuurders en vastgoedjongens verschuilen zich daar graag achter, terwijl hun lobby op Europees niveau er voor heeft gezorgd dat sociale huisvesting zoveel mogelijk ingeperkt werd, om de rest van de ‘markt’ aan hen over te laten. Vesteda is zelfs een van degenen die samen met de Vereniging van Institutionele Beleggers in Vastgoed, Nederland (IVBN) bij de Europese Commissie een klacht ingediend heeft over de overheidssteun aan de woningcorporaties.

De oplossing: onteigening, om te beginnen bij Vesteda. De woningen voor degenen die erin wonen, zoals Kropotkin al meer dan honderd jaar geleden had gesteld. 

7) Roland, over bezoek VN-rapporteur

Was ziek en kon dus niet komen, werd door Mustapha voorgelezen (een stukje daarvan): In december 2023 bracht de heer Balakrishnan Rajagopal, de speciale VN-rapporteur voor het recht op adequate huisvesting, een 10-daags werkbezoek aan Nederland. Binnen korte tijd was dat een tweede bezoek op het hoogste niveau. Tijdens diverse werkbezoeken sprak Rajagopal met benadeelde bewoners en met stakeholders over de wooncrisis. Hij sloot zijn bezoek af met het publiceren van een lijst stevige aanbevelingen, die hij op 4 maart jl. bekrachtigde in een officieel VN-rapport.

Hoewel zeker niet van harte, erkent de politiek de misstanden en tekortkomingen in het huidige woonbeleid. Laten we kritisch toezien op de totstandbrenging van een daadwerkelijke koerswijziging op alle genoemde verbeterpunten.

Ondertussen was het begonnen te regenen en te waaien. Desondanks werden er nog verklaringen aan toegevoegd en de belofte volgend jaar terug te komen. Net als de volkshuisvesting.

De actie bij Provada was klein maar luidruchtig. Hoewel in naam het werk van een coalitie van een tiental organisaties, was het voorbereidende werk grotendeels op het hoofd gekomen van een paar noeste werkers. Mobiliseren van de achterban was nog niet echt gelukt. Maar, was de mening na evaluatie: toch goed dat het gebeurde, en hopelijk een begin van een groeiende traditie. De conclusie van Abel van BPW: Kapitaalaccumulatie met vastgoed slokt ook alle onderdelen van het woonlandschap op. Van ‘volkshuisvesting is terug van weggeweest’, tot coöperaties, aanpak van dakloosheid, beleggingen in ‘middenhuur’ van bijvoorbeeld Vesteda na 20 jaar lobby via Europese Commissie om volkshuisvesting als armenzorg/marktverstoring te definiëren. Steeds meer gebieden van ons leven worden gedomineerd door marktdenken. Die vanzelfsprekende, zich als egalitair voordoende, maar totalitaire logica van het kapitaal was voor mij het meest shocking van deze beurs. 

Los van de actie bij Provada, zijn ook in het buitenland vastgoedbeurzen steeds vaker doelwit van protestacties. We hadden het al over de ZIA in Berlijn. Maar ook bij de allergrootste in Europa, de Mipim in Frankrijk was het raak: https://www.fdiintelligence.com/content/opinion/opinion-mipims-counter-festival-spotlights-europes-housing-crisis-83575

Zie over de actie bij Provada een beeldverslag bij Doorbraak https://www.doorbraak.eu/strijdbare-actie-tegen-de-vastgoedprofiteurs-van-de-wooncrisis-beeldverslag/

En een verslag van de vastgoedboys zelf: https://propertynl.com/Nieuws/Woonprotest-tijdens-steen-des-aanstoots-Provada/2ebc944c-58fa-45a3-b8ad-08f45e42a63f 

Verslag van Left Laser: